Σε μια ιστορική γωνιά της ελληνικής γης, στο Λαύριο, η Ελλάδα επιχειρεί ένα τεχνολογικό άλμα διεθνούς εμβέλειας. Το Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου, ένας χώρος σύμβολο της βιομηχανικής κληρονομιάς της χώρας, μετατρέπεται σε κοιτίδα καινοτομίας και ψηφιακής προόδου με τη δημιουργία του «Pharos» – ενός από τα πρώτα 13 εργοστάσια Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ευρώπη – και του υπερυπολογιστή «Δαίδαλος», ενός από τους ισχυρότερους του κόσμου.
Το όραμα: Από το ασημένιο παρελθόν στο ψηφιακό μέλλον
Η λαυρεωτική γη, που κάποτε χάρισε στην Αθήνα την ασημένια οικονομική της άνθηση και πυροδότησε τη βιομηχανική της αναγέννηση, καλείται σήμερα να οδηγήσει την Ελλάδα στην τέταρτη βιομηχανική επανάσταση – εκείνη της Τεχνητής Νοημοσύνης και των υπολογιστικών συστημάτων. Στο κτίριο του πρώην Ηλεκτρικού Σταθμού, που διαχειρίζεται το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ξεκινούν οι εργασίες για την πλήρη μεταμόρφωσή του σε έναν υπερσύγχρονο κόμβο καινοτομίας.
Με μια συνολική επένδυση που αγγίζει τα 100 εκατ. ευρώ, από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους, η Ελλάδα αποκτά τις υποδομές για να καταστεί όχι μόνο ανταγωνιστική, αλλά και πρωτοπόρα στο πεδίο της Τεχνητής Νοημοσύνης.
Ο «Pharos»: Εργοστάσιο ΤΝ ελληνικής υπογραφής
Το AI Factory «Pharos» αποτελεί στρατηγική πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενίσχυση της τεχνολογικής αυτονομίας των ευρωπαϊκών κρατών απέναντι στους τεχνολογικούς κολοσσούς των ΗΠΑ και της Κίνας. Θα λειτουργεί όπως ένα παραδοσιακό εργοστάσιο – μόνο που στη θέση των εργατών, θα υπάρχουν ισχυρά υπολογιστικά συστήματα που θα παράγουν προηγμένα μοντέλα Τεχνητής Νοημοσύνης.
Το ελληνικό εργοστάσιο ΤΝ θα προσφέρει υπηρεσίες υψηλής υπολογιστικής ισχύος, πρόσβαση σε δεδομένα μεγάλης κλίμακας και εξειδικευμένα εργαλεία σε ερευνητικά κέντρα, πανεπιστήμια, δημόσιους φορείς και μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οι εφαρμογές θα επικεντρωθούν σε κρίσιμους τομείς όπως η Υγεία, η Ελληνική Γλώσσα και Πολιτισμός και η Βιώσιμη Ανάπτυξη.
Ο υπερυπολογιστής «Δαίδαλος»: Παγκόσμια υπερδύναμη στα δεδομένα
Καρδιά του Pharos θα είναι ο νέος εθνικός υπερυπολογιστής «Δαίδαλος». Με υπολογιστική ισχύ 89 PetaFlops – δηλαδή 89 τετράκις εκατομμύρια πράξεις κινητής υποδιαστολής το δευτερόλεπτο – θα είναι 150 φορές πιο ισχυρός από τον υπάρχοντα ARIS, κατατάσσοντάς τον στην κορυφή των παγκόσμιων υπερυπολογιστών.
Ο «Δαίδαλος», κατασκευής Hewlett Packard Enterprise (HPE), βασισμένος στους νέους επεξεργαστές NVIDIA GB200 Blackwell, θα είναι βασικός πυλώνας των υποδομών ΤΝ της χώρας. Η κατασκευή του χρηματοδοτείται με 59 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και την Κοινή Ευρωπαϊκή Επιχείρηση EuroHPC JU.
Υλοποίηση με ορίζοντα τριετίας
Το έργο, που θα ολοκληρωθεί σε 36 μήνες, υλοποιείται στο πλαίσιο του Horizon Europe και σηματοδοτεί την είσοδο της Ελλάδας στο club των χωρών που χτίζουν «εργοστάσια» ΤΝ υψηλών προδιαγραφών. Οι σχετικές συμβάσεις έχουν ήδη υπογραφεί και οι πρώτες εργασίες έχουν ξεκινήσει.
Ένας «φάρος» για την κοινωνία, την επιστήμη και την οικονομία
Ο «Pharos» και ο «Δαίδαλος» δεν είναι μόνο σύμβολα τεχνολογικής υπεροχής. Είναι εργαλεία ενίσχυσης της επιστημονικής έρευνας, της εκπαίδευσης, της επιχειρηματικότητας και της κοινωνικής καινοτομίας. Θα παρέχουν τη βάση για ανάπτυξη λύσεων ΤΝ που αντιμετωπίζουν υπαρξιακές προκλήσεις – από την κλιματική κρίση και την πρόληψη ασθενειών έως την επεξεργασία φυσικής γλώσσας και την ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων.
Με λίγα λόγια, η Ελλάδα δεν στήνει απλώς ένα τεχνολογικό έργο. Ανάβει έναν φάρο γνώσης, προόδου και ελπίδας για το μέλλον της στην ψηφιακή εποχή.
