Το τρόπαιο του Παγκοσμίου Κυπέλλου της FIFA, που απονέμεται στους νικητές των Μουντιάλ κάθε τέσσερα χρόνια, είναι αναμφίβολα ο πιο πολυπόθητος τίτλος στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο.
Το τρόπαιο του Παγκοσμίου Κυπέλλου της FIFA, από την ίδρυσή του, αποτελεί το αντικείμενο του πόθου για κάθε χώρα που παίζει ποδόσφαιρο στον κόσμο και οι επικοί αγώνες στο γήπεδο για την κατάκτησή του έχουν δημιουργήσει μερικές αξέχαστες στιγμές.
Όμως, το γεγονός ότι είναι ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα αθλητικά σύμβολα στον κόσμο και, κατά συνέπεια, η υψηλή αξία που συνδέεται με αυτό, έχει επίσης προφέρει κάποιες απίστευτες ιστορίες, από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αρκετές απόπειρες κλοπής, μέχρι την οριστική απώλεια του γνήσιου τροπαίου, στην Βραζιλία το 1983.
Κύπελλο Jules Rimet: 1930-1970
Το ταξίδι του τροπαίου του Παγκοσμίου Κυπέλλου της FIFA ξεκίνησε με τον Jules Rimet, τον τρίτο πρόεδρο της FIFA. Κατέθεσε τα σχέδια για ένα Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου το 1928 και στη συνέχεια ψήφισε την επόμενη χρονιά τη διεξαγωγή της πρώτης διοργάνωσης στην Ουρουγουάη το 1930.
Το έργο του σχεδιασμού ενός τροπαίου για τη διοργάνωση ανατέθηκε στον Abel Lafleur, έναν Γάλλο γλύπτη, ο οποίος αργότερα θα συμμετείχε σε καλλιτεχνικούς διαγωνισμούς που διεξήχθησαν κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του Λος Άντζελες το 1932.
Το 1946, μετονομάστηκε σε τρόπαιο Jules Rimet προς τιμήν της 25ης επετείου της θητείας του πρώην προέδρου της FIFA.
Το τρόπαιο μεταφέρθηκε στην Ουρουγουάη με το Conte Verde, ένα ιταλικό επιβατηγό πλοίο που μετέφερε τον Rimet, μαζί με τις εθνικές ομάδες της Γαλλίας, της Ρουμανίας και του Βελγίου στο Μοντεβιδέο για το παρθενικό Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου.
Η Ουρουγουάη έγινε η πρώτη πρωταθλήτρια και κράτησε το τρόπαιο το 1930, αλλά η Ιταλία το πήρε πίσω στην Ευρώπη το 1934 και το διατήρησε, υπερασπιζόμενη τον τίτλο της το 1938.
Κρυμμένο σε κουτί παπουτσιών στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο
Οι ανησυχίες για την ασφάλεια του Jules Rimet Trophy κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου οδήγησαν σε έναν απίθανο προορισμό για το πολυπόθητο βραβείο κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης.
Ο Ottorino Barassi, ένας Ιταλός που υπηρετούσε ως αντιπρόεδρος της FIFA εκείνη την εποχή, αφαίρεσε αθόρυβα το τρόπαιο από το θησαυροφυλάκιο μιας τράπεζας στη Ρώμη και το έκρυψε σε ένα κουτί παπουτσιών κάτω από το κρεβάτι του καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου.
Το τρόπαιο παρέμεινε ασφαλές κάτω από το κρεβάτι του Barassi μέχρι την επιστροφή του Παγκοσμίου Κυπέλλου μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο το 1950 στη Βραζιλία. Ο Barassi, ο οποίος ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της διοργάνωσης του 1938 στην Ιταλία, ήταν επίσης επικεφαλής των επιχειρήσεων για τη διοργάνωση του 1950.
Η κλοπή στην Αγγλία
Αν και το τρόπαιο Jules Rimet επέζησε αλώβητο από τον Παγκόσμιο Πόλεμο, παραλίγο να χαθεί οριστικά αφού κλάπηκε πριν από το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1966 στην Αγγλία.
Τέσσερις μήνες πριν από την έναρξη του Παγκοσμίου Κυπέλλου, το τρόπαιο Jules Rimet εκτέθηκε στο Methodist Central Hall στο Westminster.
Στις 20 Μαρτίου 1966, το τρόπαιο εξαφανίστηκε από τη βιτρίνα του. Ο κλέφτης φέρεται να μην άγγιξε ποτέ τα σπάνια γραμματόσημα, η αξία των οποίων εκτιμάται ότι ξεπερνούσε τότε τα τρία εκατομμύρια λίρες, και διέφυγε μόνο με το τρόπαιο, το οποίο εκείνη την εποχή είχε αξία 30.000 λίρες.
Ενώ οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου, συμπεριλαμβανομένης της Σκότλαντ Γιαρντ, αγωνίζονταν να ανακτήσουν το τρόπαιο Jules Rimet, ο Τζο Μιρς, πρόεδρος της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας (FA) και του λονδρέζικου συλλόγου Chelsea FC, έλαβε ένα σημείωμα από ένα άτομο που ισχυριζόταν ότι ήταν ο “Τζάκσον”.
Ο Τζάκσον απαιτούσε 15.000 λίρες για την επιστροφή του τροπαίου και συμπεριέλαβε μια αφαιρούμενη επένδυση από το πάνω μέρος του τροπαίου ως απόδειξη της κατοχής του. Η παράδοση είχε προγραμματιστεί μπροστά από το Στάμφορντ Μπριτζ, το γήπεδο της Τσέλσι.
Αυτό που ακολούθησε φάνηκε να είναι βγαλμένο από αστυνομικό θρίλερ.
Αφού παρέσυραν τον Τζάκσον με ψεύτικα χρήματα και κομμάτια χαρτιού, ένας μυστικός ντετέκτιβ που εμφανιζόταν ως βοηθός του Μιρς προσπάθησε να τον βάλει να τους οδηγήσει στο κλεμμένο τρόπαιο. Όμως ο Τζάκσον κατάλαβε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά και προσπάθησε να διαφύγει πηδώντας από ένα κινούμενο αυτοκίνητο.
Ο Τζάκσον συνελήφθη τελικά μετά από μια δραματική καταδίωξη και αποκαλύφθηκε ότι ήταν ο Έντουαρντ Μπέτσλεϊ, ένας μικροκλέφτης με παρελθόν. Ωστόσο, όταν ανακρίθηκε ο Μπέτσλεϊ ισχυρίστηκε ότι δεν έκλεψε το τρόπαιο και ότι λειτουργούσε μόνο ως μεσάζων για ένα άπιαστο άτομο που ανέφερε ως “The Pole”.
Ο Betchley καταδικάστηκε σε δύο χρόνια φυλάκιση, αλλά η αστυνομία δεν μπόρεσε ποτέ να εντοπίσει τον “Πολωνό”. Το τρόπαιο, επίσης, παρέμεινε άφαντο.Η “διάσωση” του τροπαίου από τον σκύλο Pickles
Ενώ το πανεθνικό κυνήγι για το τρόπαιο Jules Rimet συνεχιζόταν, ο David Corbett, ένας λιμενεργάτης του Τάμεση (χειριστής φορτηγίδας), βγήκε βόλτα με τον σκύλο του Pickles, ένα ασπρόμαυρο κόλεϊ, σε περιοχή του νοτιοανατολικού Λονδίνου. Ήταν επίσης Κυριακή, ακριβώς μία εβδομάδα μετά την αρχική κλοπή.
Καθώς ο Κόρμπετ σταμάτησε σε έναν τηλεφωνικό θάλαμο για να κάνει ένα τηλεφώνημα, ο τετράχρονος σκύλος μύρισε ένα πακέτο τυλιγμένο με εφημερίδες και κορδόνια κάτω από το αυτοκίνητο ενός από τους γείτονες του Κόρμπετ.
Ο Corbett ήταν αρχικά επιφυλακτικός και σκέφτηκε ότι μπορεί να επρόκειτο για βόμβα, αλλά τελικά υπέκυψε στην περιέργειά του και ξετύλιξε το πακέτο.
“Το σήκωσα και έσκισα κάποια χαρτιά και είδα μια γυναίκα να κρατάει ένα πιάτο πάνω από το κεφάλι της και δίσκους με τις λέξεις Γερμανία, Ουρουγουάη, Βραζιλία. Έτρεξα μέσα στη γυναίκα μου. Ήταν μια από αυτές τις γυναίκες που ήταν κατά του αθλητισμού. Αλλά της είπα: “Βρήκα το Παγκόσμιο Κύπελλο! Βρήκα το Παγκόσμιο Κύπελλο!”” Ο Κόρμπετ θυμήθηκε την αντίδρασή του στον Guardian χρόνια αργότερα.
Ο Corbett τελικά προχώρησε στην παράδοση του τροπαίου στο τοπικό αστυνομικό τμήμα και κρατήθηκε για λίγο με την υποψία ότι μπορεί να εμπλέκεται στην κλοπή. Ο ίδιος, ωστόσο, είχε άλλοθι και αφέθηκε ελεύθερος.
Τόσο ο Corbett όσο και ο Pickles, τον οποίο ο βαρκάρης είχε υιοθετήσει από τον αδελφό του ως κουτάβι επειδή “μασούσε λίγο παραπάνω τα έπιπλα”, έγιναν εθνικοί ήρωες.
Ο Πικλς, ο οποίος είχε βγάλει την Αγγλία από ένα σοβαρό πρόβλημα, έγινε μεγάλη διασημότητα και τελικά τηλεοπτικός σταρ.
Χάρη στο δίδυμο, και ιδιαίτερα στον κ. Pickles, ο αρχηγός της Αγγλίας Bobby Moore κατάφερε να σηκώσει το αυθεντικό τρόπαιο Jules Rimet Trophy στο στάδιο Wembley του Λονδίνου, καθώς η Αγγλία κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο στην πατρίδα της, αφού νίκησε τη Γερμανία στον τελικό.
Παραμένει η μοναδική νίκη των “τριών λιονταριών” στο Παγκόσμιο Κύπελλο μέχρι σήμερα και η ίδια η βασίλισσα Ελισάβετ Β’ παρέδωσε το τρόπαιο στον σερ Μπόμπι Μουρ.
Ο Pickles, μαζί με τον Corbett, προσκλήθηκαν επίσης στο εορταστικό συμπόσιο της ομάδας της Αγγλίας μετά την κατάκτηση του τροπαίου.
Η Βραζιλία κερδίζει και… χάνει το τρόπαιο Jules Rimet
Αφού η Βραζιλία κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο για τρίτη φορά το 1970, της απονεμήθηκε μόνιμα το τρόπαιο Jules Rimet, καθώς προβλεπόταν ότι η πρώτη ομάδα που θα κατακτούσε το Κύπελλο τρεις φορές θα κρατούσε το τρόπαιο για πάντα.
Το αρχικό τρόπαιο, ωστόσο, κλάπηκε για δεύτερη φορά το 1983 από την έδρα της Βραζιλιάνικης Ποδοσφαιρικής Συνομοσπονδίας (CBF) στο Ρίο ντε Τζανέιρο.
Το τρόπαιο δεν βρέθηκε ποτέ και υποστηρίχθηκε ότι είχε λιώσει σε ράβδους χρυσού.
Η CBF παρήγγειλε ένα αντίγραφο του τροπαίου το 1984 και το άλλο αντίγραφο, που κατασκευάστηκε από την FA μετά την πρώτη κλοπή του το 1966, αγοράστηκε από τη FIFA σε δημοπρασία το 1997. Ένας Βρετανός κοσμηματοπώλης ονόματι George Bird είχε κατασκευάσει ένα χρυσοποίκιλτο χάλκινο αντίγραφο του αρχικού τροπαίου μετά από παραγγελία της FA.
Το μόνο αυθεντικό κομμάτι του τροπαίου του Abel Lafleur που υπάρχει σήμερα είναι η αρχική βάση, η οποία αντικαταστάθηκε το 1954 με μια ψηλότερη. Το κομμάτι ανακαλύφθηκε το 2015 καταχωνιασμένο στο υπόγειο της έδρας της FIFA στη Ζυρίχη.
Κύπελλο Παγκοσμίου Κυπέλλου FIFA: 1974 έως σήμερα
Από το 1974, οι παγκόσμιοι πρωταθλητές ποδοσφαίρου παρουσιάζονται με τη νέα έκδοση που ονομάζεται τρόπαιο του Παγκοσμίου Κυπέλλου της FIFA.
Γλύπτες από επτά χώρες έστειλαν 53 προτάσεις για το νέο σχέδιο, αλλά τελικά ανατέθηκε στον Ιταλό καλλιτέχνη Silvio Gazzaniga.
Το τρόπαιο του Παγκοσμίου Κυπέλλου της FIFA έχει ύψος 36,5 εκατοστά και είναι κατασκευασμένο από 6,175 κιλά χρυσού 18 καρατίων. Έχει μια κυκλική βάση, διαμέτρου 13 cm, κατασκευασμένη από δύο στρώματα μαλαχίτη.
Το τρόπαιο έχει χαραγμένες τις λέξεις Παγκόσμιο Κύπελλο FIFA στη βάση του. Μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο FIFA του 1994, προστέθηκε στο κάτω μέρος του τροπαίου μια πλάκα στην οποία είναι χαραγμένα τα ονόματα των νικητριών χωρών με κάθετη σειρά. Μετά το 2014, άλλαξε και τα ονόματα επανατοποθετήθηκαν σε σπειροειδή διάταξη για να χωρέσουν περισσότερους νικητές.
Σε αντίθεση με το τρόπαιο Jules Rimet, το αρχικό τρόπαιο του Παγκοσμίου Κυπέλλου FIFA δεν μπορεί πλέον να παραμείνει στη νικήτρια χώρα για πάντα.
Οι νέοι κανονισμοί αναφέρουν ότι παραμένει στην κατοχή της FIFA, ασφαλισμένο στα κεντρικά γραφεία της στη Ζυρίχη, εξαιρουμένων των τελετουργικών απαιτήσεων, όπως ο γύρος του τροπαίου και κατά τη διάρκεια των κύριων κληρώσεων του Παγκοσμίου Κυπέλλου FIFA και της τελικής παρουσίασης.
Αντ’ αυτού, οι νικητές του Παγκοσμίου Κυπέλλου της FIFA από κάθε χρόνο θα έχουν μόνιμα στην κατοχή τους ένα χάλκινο επίχρυσο αντίγραφο, το οποίο αναφέρεται ως Κύπελλο Κυπελλούχων της FIFA, για κάθε διοργάνωση που κατακτούν.
Ένα τέτοιο αντίγραφο δόθηκε επίσης στον Νέλσον Μαντέλα πριν η Νότια Αφρική φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο FIFA το 2010. Ήταν η μοναδική περίπτωση που ένα άτομο έλαβε επίσημο αντίγραφο του τροπαίου μέχρι σήμερα.
Επιπλέον, μόνο μια επιλεγμένη ομάδα ατόμων, συμπεριλαμβανομένων αρχηγών κρατών και πρώην νικητών του Παγκοσμίου Κυπέλλου, επιτρέπεται να αγγίξουν το αυθεντικό τρόπαιο του Παγκοσμίου Κυπέλλου της FIFA.
