Mε μια διευκρινιστική εγκύκλιο η κυβέρνηση προσπαθεί να σβήσει τη φωτιά που έχει ανάψει με την εφαρμογή του Κανονισμού Πυροπροστασίας σε 2 εκατομμύρια ακίνητα. Καταφέρνει όμως να βάλει νέα φιτίλια καθώς, μετά τους δημάρχους που αντέδρασαν, σκληρή κριτική ασκούν και οι μηχανικοί που καλούνται να παίξουν κεντρικό ρόλο στην εφαρμογή των μέτρων.
Στο θέμα της πιεστικής εφαρμογής του κανονισμού αυτού, που προκαλεί «με το καλημέρα» κόστος τουλάχιστον 500 ευρώ για τη σύνταξη των απαραίτητων μελετών και κατά βάση αποσκοπεί να απομακρύνει την ευθύνη της κυβέρνησης για μελλοντικές καταστροφές από πυρκαγιές, η «Εφ.Συν.» αναφέρθηκε αναλυτικά με βασικό πρωτοσέλιδο δημοσίευμα στις 11/4/24 («Φωτιά στα μπατζάκια ιδιοκτητών 2.000.000 ακινήτων»). Τότε, με δεδομένες τις αντιδράσεις των δημάρχων που καλούνται επίσης να συντάξουν μελέτες και να πραγματοποιήσουν αυτοψίες, η κυβέρνηση έδωσε ολιγοήμερες παρατάσεις στην εφαρμογή των προβλεπόμενων μέτρων.
Μία εβδομάδα αργότερα (19/4/24) τρεις γενικοί γραμματείς από τα υπουργεία Περιβάλλοντος-Ενέργειας και Πολιτικής Προστασίας (Ευθ. Μπακογιάννης, Ευστ. Σταθόπουλος, Βασ. Παπαγεωργίου) συνέταξαν νέα εγκύκλιο που προσπαθεί να λειτουργήσει κατευναστικά.
Μεταξύ άλλων αναφέρει ότι:
● «Ο κανονισμός αφορά σε δομημένα ακίνητα που βρίσκονται μέσα σε δάση, δασικές εκτάσεις, περιαστικό πράσινο, κηρυγμένες δασωτέες, αναδασωτέες και χορτολιβαδικές εκτάσεις, καθώς και σε ακτίνα 300 μέτρων από τα όρια των εκτάσεων αυτών. Αφορά επίσης κτίσματα εντός πάρκων και αλσών πόλεων και οικιστικών περιοχών».
● Επισημαίνει ότι στην περίπτωση των αστικών αλσών ο κανονισμός εφαρμόζεται μόνο στα κτίρια που βρίσκονται εντός αυτών και όχι στα όμορα του άλσους ακίνητα, ούτε και σε αυτά που έχουν πρόσωπο στο άλσος.
● Υπενθυμίζει τα τρία στάδια που καλούνται να περάσουν οι ιδιοκτήτες των ακινήτων: το έντυπο για την Αξιολόγηση Επικινδυνότητας, τη σύνταξη Τεχνικής Εκθεσης για τα μέτρα και τις ενέργειες στη συγκεκριμένη ιδιοκτησία και τη Δήλωση Εφαρμογής από τον ιδιοκτήτη. Το κόστος μόνο για τις μελέτες ξεκινά από ελάχιστο ύψος 500 ευρώ, ενώ δεν λειτουργεί η πλατφόρμα στην οποία πρέπει να αναρτηθούν όλα τα στοιχεία.
● Οι μελέτες είναι πιθανόν να αναγκάζουν τον ιδιοκτήτη να κόψει δέντρα που βρίσκεται μέσα στο ακίνητό του. Αυτό όμως, όπως διευκρινίζεται, θα απαιτεί την «έκδοση έγκρισης εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας».
● Με βάση τις παρατάσεις που έχουν ήδη ανακοινωθεί, οι μελέτες των δύο πρώτων σταδίων πρέπει να έχουν γίνει έως τις 10 Μαΐου 2024, ενώ η λήψη μέτρων και η υποβολής της Δήλωσης έως τις 10 Ιουνίου 2024. Επίσης οι δήμοι θα πρέπει έως τις 26 Μαΐου να έχουν ολοκληρώσει το Εντυπο Αξιολόγησης Επικινδυνότητας και την τεχνική έκθεση ως προς τη διαμόρφωση άκαυστης ζώνης και τυχόν διαβάθμιση αυτής περιμετρικά των ορίων του οικισμού.
Ποιες ειδικότητες
Εκεί που η εγκύκλιος μπερδεύει αντί να διευκρινίζει τα δεδομένα είναι στο σημείο που αναφέρονται οι τεχνικές ειδικότητες: «Το Εντυπο Αξιολόγησης συντάσσεται από τεχνικό επιστήμονα με κατάρτιση σε θέματα τοπογραφίας, βλάστησης, υποδομών και δικτύων» λέει αρχικά, αλλά στη συνέχεια ανοίγει τη «βεντάλια»: «Ενδεικτικά και με την επιφύλαξη των επαγγελματικών δικαιωμάτων του συνόλου των τεχνικών επιστημόνων, το έντυπο αξιολόγησης μπορεί να συνταχθεί από μηχανικούς (τοπογράφους, αρχιτέκτονες, πολιτικούς μηχανικούς, μηχανολόγους μηχανικούς, μηχανικούς περιβάλλοντος, κ.λπ.,) καθώς και δασολόγους, γεωπόνους ή γεωτεχνικούς επιστήμονες». Υπενθυμίζεται ότι το θέμα των επαγγελματικών δικαιωμάτων προκαλεί επί σειρά ετών σφοδρές διαμάχες καθώς, εκτός από τις ειδικότητες Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης, διεκδικούν ρόλο και οι απόφοιτοι Τεχνικής Εκπαίδευσης. Αντί λοιπόν η κυβέρνηση να προσδιορίσει ποιος κάνει τι, αφήνει τους ιδιοκτήτες ακινήτων να βγάλουν εκείνοι την άκρη.
Ανεφάρμοστα τα μέτρα, αδύνατη η αποζημίωση
Μια αναλυτική καταγραφή των στοιχείων που καθιστούν ανεφάρμοστα τα μέτρα του Κανονισμού Πυροπροστασίας αλλά και αδύνατη την καταβολή αποζημίωσης σε περίπτωση πυρκαγιάς περιλαμβάνεται σε εισήγηση του έμπειρου πολιτικού μηχανικού Γιάννη Κυριακόπουλου (Ελεύθεροι Επαγγελματίες-ΕλΕΜ), που υιοθετήθηκε ομόφωνα από τη Διοικούσα Επιτροπή του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ). Στην εισήγηση αναφέρεται μεταξύ άλλων:
● Καμία παράταση δεν είναι ικανή να βάλει σε τροχιά υλοποίησης τον συγκεκριμένο κανονισμό πυροπροστασίας ακινήτων εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων. Απαιτείται η αναστολή των μέτρων, η διαβούλευση με τους φορείς των «ειδικών επιστημόνων», με την τοπική αυτοδιοίκηση και τους φορείς πολιτικής προστασίας.
● Ο κανονισμός είναι απαραίτητος καθώς η ασφάλεια των δασικών εκτάσεων και των ακαλύπτων χώρων είναι σημαντικό πρόβλημα που απασχολεί την κοινωνία. Η αντιμετώπισή της όμως δεν μπορεί να γίνεται με λογική Πόντιου Πιλάτου μεταθέτοντας εξ ολοκλήρου την ευθύνη λήψης των αναγκαίων μέτρων ατομικά στους πολίτες-ιδιοκτήτες ακινήτων εντός και πλησίον δασικών περιοχών με την επιβολή μάλιστα επιπλέον οικονομικών βαρών και χαρατσιών και αναθέτοντας στον Α’ βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης τη συλλογή εκθέσεων και δηλώσεων.
● Ο συγκεκριμένος κανονισμός συνετάγη χωρίς καμία ενημέρωση και διαβούλευση ούτε καν με τους φορείς των ειδικών επιστημόνων, τους οποίους επικαλείται για τη εφαρμογή του. Η Κοινή Υπουργική Απόφαση δημοσιεύτηκε στις 24/5/2023 και στις 15/3/24 η πρώτη εφαρμοστική εγκύκλιος που πετάει το μπαλάκι στους πολίτες και τους δήμους για τη συλλογή των Εκθέσεων και Δηλώσεων.
● Παρά τις παρατάσεις που δόθηκαν, ούτε οι δήμοι αλλά ούτε και οι πολίτες μπορούν να ανταποκριθούν για μια σειρά από λόγους.
● Πρώτος λόγος, το πλήθος των ιδιοκτησιών που υπάγονται χωρίς οι ιδιοκτήτες να έχουν αντιληφθεί ότι είναι υπόχρεοι. «Παραδείγματος χάριν το σύνολο των ιδιοκτησιών σε ακτίνα 300 μέτρων από τα όρια των αλσών και περιαστικού πρασίνου τα οποία δεν εξαιρούνται». Οπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, το Αλσος Βεΐκου και το Γκολφ Γλυφάδας τα οποία στην ανάρτηση των δασικών χαρτών εμφανίζονται ως δασικές εκτάσεις.
● Τα προτεινόμενα μέτρα δεν βασίζονται σε επιστημονικό υπόβαθρο. Δεν υπάρχει στα «υπ’ όψιν» ουδεμία γνωμοδότηση, μελέτη, τεχνικό κείμενο κ.λπ., εκτός από έναν στατιστικό πίνακα Πυροπληκτότητας που όμως εξετάζει μόνο το πλήθος των πυρκαγιών και όχι το πόσο καταστροφικές ήταν για τα ακίνητα (π.χ. στα Κύθηρα ξεσπούν πολλές πυρκαγιές αλλά με μηδενικές ζημιές σε κτίρια) και έναν πίνακα βλάστησης που μάλλον καταρτίστηκε πριν από πολλά πολλά χρόνια.
● Ο κανονισμός αντιλαμβάνεται την ύπαιθρο ως υποδοχέα εξοχικής κατοικίας μεσαίων και μεγάλων εισοδημάτων και αγνοεί παντελώς τον πολυποίκιλο χαρακτήρα των χρήσεων και των αναγκών των μόνιμων κατοίκων της. Ομως η ύπαιθρος βρίθει κτισμάτων αγροτοκτηνοτροφικών, βιοτεχνικών και πρώτης κατοικίας ανθρώπων που δεν μπορούν να διαθέσουν εισόδημα 5 ετών εργασίας για την επιβαλλόμενη περίφραξη του οικογενειακού χωραφιού.
● Ισως είναι βατή η προβλεπόμενη περίφραξη (αξίας 5.000 ευρώ) ενός γηπέδου των 800 τ.μ. σε ένα ακριβό θέρετρο. Δεν ισχύει το ίδιο για μια δεκαπλάσια σε έκταση, αλλά υποδεκαπλάσια σε αξία, άγονη οικογενειακή έκταση, που κοστίζει τουλάχιστον 50.000 ευρώ.
● Πώς θα εφαρμοστεί χωρίς καταπάτηση του δασικού νόμου η αποξήλωση του δάσους στις εκατοντάδες χιλιάδες περιπτώσεις ακινήτων εντός ή σε επαφή με δασικές εκτάσεις (μεμονωμένα κτίσματα προ του 1955 ή αχαρακτήριστοι οικισμοί ή αυθαίρετα);
● Αγνοεί την ευεργετική σημασία της -σωστής- φύτευσης πλησίον των κτιρίων για την εξοικονόμηση ενέργειας και την ευζωία των ανθρώπων. Αντιμετωπίζει με τον ίδιο τρόπο την παραδοσιακή κληματαριά με τη δόμηση μέσα σε πευκώνες. Θα πρέπει δηλαδή να ξηλωθούν κληματαριές, λεμονιές κ.λπ.
● Πολλά από τα προτεινόμενα μέτρα είναι τόσο άσχετα με την πραγματικότητα της επαρχίας που προκαλούν θυμηδία. Δηλαδή θα μετράει «ειδικός επιστήμονας» κάθε χρόνο πόσο ψήλωσε και πόσο άπλωσε η κάθε ελιά;
● Εξαιτίας του ανεφάρμοστου των διατάξεων καθιστά αδύνατη την αποζημίωση των ακινήτων έναντι πυρκαγιάς την ίδια ώρα που με άλλα νομοθετήματα καθιστά υποχρεωτική την ασφάλιση.
● Απαιτεί για τις εργασίες περιτοίχισης την εκπόνηση χιλιάδων τοπογραφήσεων και έκδοση εκατοντάδων χιλιάδων πράξεων Εγκρισης Εργασιών Μικρής Κλίμακας από τις κατάφορτες Υπηρεσίες Δόμησης, ένα τιτάνιο έργο που θα χρειαζόταν να απασχολήσει το σύνολο των διαθέσιμων μηχανικών για δεκαετίες!
● Αδικεί και παγιδεύει τους πολίτες: επιβάλλει αναδρομικά βάρη στα οποία δεν δύναται να ανταποκριθούν και τα οποία εάν γνώριζαν ουδέποτε θα επέλεγαν να ζήσουν ή να επενδύσουν εκτός σχεδίου.
● Δημιουργεί νέα γενιά αυθαιρέτων, καθώς είναι εν τοις πράγμασιν αδύνατη η συμμόρφωση των ιδιοκτητών με χαμηλό ή μεσαίο εισόδημα.
● Απαξιώνει την ιδιοκτησία των πολιτών και απομειώνει τον εθνικό πλούτο, καθώς ο κανονισμός καθιστά μη ελκυστική τη δόμηση εκτός σχεδίου και αδύνατη την πώληση των υπάρχοντων ακινήτων.
● Συνεχίζει την πολιτική ενοχοποίησης των πολιτών για παραλείψεις της διοίκησης μεταβιβάζοντάς τους την ευθύνη και το βάρος της πυροπροστασίας.
● Η επίρριψη της ευθύνης εφαρμογής αυτού του τιτάνιου έργου στους δήμους είναι λειτουργικά προβληματική: πώς και από ποιον θα γίνει η παραλαβή των χιλιάδων δικαιολογητικών, ποιος θα τα περάσει μετά στην ηλεκτρονική πλατφόρμα, με ποιες οδηγίες, πού θα βρεθούν οι επιστήμονες για την τριμελή επιτροπή κ.λπ. κ.λπ.
efsyn
