Δεκαπενταύγουστος στην Αθήνα. Μια μεγάλη βόλτα μέχρι τη λίμνη του Μαραθώνα μέχρι τις 12 Αυγούστου αποτελούσε «δώρο», μια παρηγοριά που δεν είσαι στους αδειούχους του Αυγούστου να πας διακοπές. Από τις 12 Αυγούστου 2024 όμως αποτελεί δημοσιογραφική αποστολή για να καταγράψεις το μέγεθος της νέας καταστροφής.
Το οδοιπορικό ξεκίνησε από τις παρυφές του Βαρνάβα κι εν συνεχεία πήραμε τη διαδρομή για Γραμματικό, Καλέτζι και Μαραθώνα. Στρίψαμε με προορισμό τη λίμνη. Ακολούθησε ο δρόμος που συνδέει τον Διόνυσο με τη Νέα Μάκρη.
Λίγο πριν την είσοδο στον Βαρνάβα. Όπου φτάνει το μάτι, όλα στάχτη.
Διασχίζοντας τις καμένες εκτάσεις της τελευταίας πυρκαγιάς στη βορειοανατολική Αττική – από τον Βαρνάβα έως το πάτημα Βριλησσίων- με το μάτι να προσπαθεί να εξοικειωθεί με το μαύρο του καπνισμένου χώματος και τα κουφάρια των δέντρων, ενώ αυτή η μυρωδιά καμένου φτάνει μέχρι το λαιμό και βήχεις, μία σκέψη επιστρέφει στο μυαλό σου: από τύχη ζούμε σε αυτή τη χώρα.
Την ίδια τύχη που είχαν και αυτά τα ελάχιστα δέντρα που παραμένουν πράσινα ενώ το διπλανό έχει γίνει κάρβουνο. Υπήρξαν ευτυχώς και τέτοια τυχερά σπίτια.
Η γέφυρα της λίμνης του Μαραθώνα. Η φωτιά δεν άφησε τίποτε όρθιο. Το συγκεκριμένο σημείο αποτελούσε πόλο έλξης για πολλούς Αθηναίους λόγω της θέας προς τη λίμνη.
Σε αυτό το «ευτυχώς», το οποίο όμως δεν δημιουργεί καμία ασφάλεια, ούτε επιτρέπει υποβάθμιση της τεράστιας καταστροφής που έχει συντελεστεί, εστιάζει προφανώς ο πρωθυπουργός επιχειρώντας να μετριάσει τις εντυπώσεις.
Ωστόσο ακούγοντας στο ραδιόφωνο «είναι λίγοι αυτοί που επλήγησαν» ενώ βλέπεις την απόλυτη μαυρίλα του κάρβουνου, κάνεις εικόνα τι θα γίνει στις πρώτες βροχές, και σκέφτεσαι ότι άλλος ένας πνεύμονας της Αττικής προσβλήθηκε από «καρκίνο»
Στο δρόμο της Νέας Μάκρης λίγο πριν βγούμε στη λεωφόρο Μαραθώνος. Τα βουνά πίσω είναι καμένα, η φωτιά ήρθε από δεξιά (Βαρνάβα) πέρασε από εκεί καίγοντας τα πάντα και συνέχισε την πορεία της προς Πεντέλη.
Παίρνοντας το δρόμο από τον Διόνυσο προς τη Νέα Μάκρη αντικρίζεις αυτό το τοπίο. Αν η Μόρντορ ήταν δημιούργημα της φαντασίας του Τόλκιν, στην Ελλάδα έγινε πραγματικότητα.
Το περιβαλλοντικό κόστος είναι τεράστιο και θα έχει σίγουρα αντίκτυπο στην ποιότητα της ζωής τα επόμενα χρόνια, δεδομένης και της κλιματικής αλλαγής, και δεν αφήνει περιθώρια για αισιοδοξία.
Πανοραμική εικόνα της καταστροφής στο δρόμο για Πεντέλη. Στη φωτό διακρίνεται η λεωφόρος Διονύσου.
Στη λεωφόρο Διονύσου προς Νέα Μάκρη
Σε αρκετά σημεία τα αποκαϊδια κάπνιζαν ακόμα….
Η φωτιά κατέβηκε από το βουνό στο βάθος κι έφτασε στη Νέα Πεντέλη.
Με τις γενιές αυθαιρέτων να αυξάνονται με απόλυτη κρατική ευθύνη –διαχρονική παθογένεια – αναρωτιέται κανείς ποιο κράτος… απόντων υπευθύνων για όλα, ζητά υπεύθυνους πολίτες και ακόμη περισσότερο ποιος θα ελέγξει την «ατομική ανευθυνότητα» που έχει επιπτώσεις για τους πολλούς όταν μέχρι σήμερα εκπαιδεύεις μια κοινωνία ότι στο τέλος «η δουλίτσα σου θα γίνει» και «ρεύμα θα πάρεις» πληρώνοντας ένα πρόστιμο;
Η φωτιά σταμάτησε… στο τσιμέντο
Μαύρες πλαγιές παντού. Οι φλόγες έφτασαν ως τις παρυφές της Νέας Μάκρης και παραλίγο να μπουν στην πόλη.
Κάτι που έγινε στην Πεντέλη και στη Νέα Πεντέλη όπου οι εικόνες ήταν αποκαρδιωτικές. Αντίστοιχα το ίδιο συνέβη και στα Άνω Βριλήσσια εκεί που κάηκαν και τα εργοστάσια όπως και σπίτια και βρήκε τον τραγικό θάνατο η 60χρονη γυναίκα.
Ο λόγος που η φωτιά σταμάτησε εκεί ήταν επειδή δεν είχε τι άλλο να κάψει καθώς ήταν αντιμέτωπη πλέον με τα τσιμέντα.
Καμένα σπίτια στα Βριλήσσια
Καμένα σπίτια. Τραγική ειρωνεία, τα σπίτια αυτά βρίσκονται στην «Οδό Άνοιξη»… που όπως φαίνεται θα κάνει πολλά χρόνια να ξαναεπισκεφθεί τον δρόμο αυτό.
Ενα από τα σπίτια στα Βριλήσσια που καταστράφηκε ολοσχερώς
Στα Βριλήσσια δεν είχε ψυχή στα απολύτως κατεστραμμένα σπίτια που έβλεπες το κουφάρι από το υπόστεγο, το μικρό αγροτικό, το σκελετό από τις φθηνές σιδερένιες καρέκλες. Καμία κινητικότητα, κανένα σημάδι που να προμηνύει ότι οι ιδιοκτήτες μπορούν να ξαναφτιάξουν το σπίτι στο άμεσο μέλλον.
Αντίθετα στην Πεντέλη, που επίσης κάηκαν ή έχουν υποστεί ζημιές σπίτια η αίσθηση που δημιουργείται είναι ότι οι οι επισκευές θα αρχίσουν πιο γρήγορα, κάτι μάλλον αναμενόμενο δεδομένης της οικονομικής επιφάνειας των περισσότερων ιδιοκτητών αυτών των σπιτιών.
Στη διπλανή πολυκατοικία από το πολυτελές σπίτι που έχει καεί, μια κυρία στο μπαλκόνι μας χαιρετά και μας εύχεται χρόνια πολλά λόγω της ημέρας. Η φωτιά ευτυχώς δεν μπήκε μέσα στο διαμέρισμα αλλά εξωτερικά το σπίτι έχει μαυρίσει και έχει υποστεί μικροζημιές. «Τώρα το βλέπετε σε καλύτερη κατάσταση από το πρωί είμαι με τα πιεστικά», θα μας πει ήρεμα, δείχνοντας κουρασμένη από την απρόσμενη ταλαιπωρία. Με ψυχραιμία που ξενίζει θα καταγγείλει και την απουσία της Πυροσβεστικής την ώρα της φωτιάς. «Έπαιρνα το 112 γιατί δεν ήμουν εδώ, ήταν ο πατέρας μου, και μου έλεγαν ερχόμαστε και ερχόμαστε. Δεν ήρθαν ποτέ. Να ναι καλά ο παπάς από το μοναστήρι που ήρθε με τη βαρέλα» μας λέει και στο τέλος με στωικότητα σχεδόν μας παρηγορεί λέγοντας «τι να κάνουμε.. έγινε. Και πάλι χρόνια πολλά, να είστε καλά».
..και στο νερό
Στην λίμνη του Μαραθώνα οι φλόγες σταμάτησαν στο νερό.
Μαραθώνας: Η φωτιά σταμάτησε στο νερό καθώς δεν είχε κάτι άλλο να κάψει.
Σεληνιακό τοπίο
Είναι γνωστό ότι από το 2018 και μετά τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι η ΝΔ έχει βάλει ως στόχο να μην τύχει στη βάρδια της μια αντίστοιχη κατάσταση. Λογικό από τη μία πλευρά, προφανώς και πάνω απ’ όλα οφείλει να βρίσκεται η ανθρώπινη ζωή.
Πέραν αυτού όμως ελλοχεύει ο εξής κίνδυνος. Να έχουν καταστραφεί όλα τα υπόλοιπα πλην της ανθρώπινης ζωής με αποτέλεσμα και αυτή να βρεθεί ολομόναχη και ανήμπορη να επιβιώσει.
Η εικόνα που κυριαρχεί πλέον στη βορειοανατολική Αττική είναι ακριβώς αυτή. Ένα σεληνιακό τοπίο που ακόμα καπνίζει κατά τόπους, με ελάχιστα δείγματα πράσινου που για κάποιο άγνωστο λόγο κατάφεραν να γλιτώσουν από τη λαίλαπα της φωτιάς και το οποίο καλύπτει μια απόσταση λίγο παραπάνω από 30 χιλιόμετρα.
Δεν έμεινε τίποτα όρθιο, δυσκολότερη η αναγέννηση από τις στάχτες
Σε αυτό το κομμάτι λοιπόν από τον Βαρνάβα και προς τα κάτω έως τα Βριλήσσια έως το Χαλάνδρι η φωτιά δεν άφησε τίποτε όρθιο. Το χειρότερο είναι ότι έκαψε και περιοχές που είχαν καεί ξανά πριν από λίγα χρόνια και η φύση πάλευε να επαναφέρει μόνη την απαιτούμενη ισορροπία μέσω της φυσικής αναδάσωσης.
Τα μικρά δέντρα που μεγάλωναν έγιναν παρανάλωμα. Επιστημονικά αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστεί ακόμα περισσότερος χρόνος ώστε η γη να αρχίσει και πάλι τη διαδικασία αναγέννησής τους.
Στάχτη το 37% των δασών της Αττικής
Οι συνέπειες της καταστροφής μπορούν να υπολογιστούν συγκεντρωτικά λαμβάνοντας υπόψιν δύο δεδομένα: το πρώτο έχει να κάνει με τα επίσημα στοιχεία που λένε ότι τα τελευταία χρόνια έχει καεί το 37% των δασών της Αττικής και το δεύτερο δεν είναι άλλο από την κλιματική αλλαγή, τους παρατεταμένους καύσωνες, την ανομβρία και την ξηρασία.
Με απλά λόγια ίσως να μετράμε αντίστροφα από τη στιγμή που η ζωή στο λεκανοπέδιο θα είναι πραγματικά αφόρητη λόγω της απουσίας πρασίνου και των ευεργετημάτων που προσφέρει.
…πουλιά και πεύκα συλλογίσου
ενός καμένου παραδείσου
δέντρα που ήτανε φαντάσου
και στη σκιά τους ξεκουράσου
