Πιο αναγκαίες από ποτέ είναι οι επεκτάσεις του Προαστιακού Σιδηροδρόμου Αθηνών προς τα λιμάνια της Ραφήνας και του Λαυρίου. Σήμερα το δίκτυο του Προαστιακού εξυπηρετεί περιοχές όπως η Δυτική Αττική (Ασπρόπυργος, Μαγούλα κ.α.), η Βόρεια Αττική (Άγιος Στέφανος, Καπανδρίτι κ.α.) και Ανατολική Αττική (Αεροδρόμιο, Κορωπί κ.α.).
Από το δίκτυο του όμως λείπει η ραγδαία αναπτυσσόμενη περιοχή της Λαυρεωτικής αλλά και των περιοχών του Πικερμίου και της Ραφήνας. Οι περιοχές συνεχίζουν να αναπτύσσονται πληθυσμιακά και μπορούν να εξασφαλίσουν την βιωσιμότητα της γραμμής.
Το σημαντικότερο στοιχείο όλων είναι πως θα συνδέσουν τα μεγάλα λιμάνια της Ραφήνας και του Λαυρίου με το δίκτυο του Προαστιακού Σιδηροδρόμου και εν γένει το δίκτυο των μέσων σταθερής τροχιάς της πρωτεύουσας.
Ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες τα καθημερινά ακτοπλοϊκά από τη Ραφήνα, δημιουργούν κυκλοφοριακό χάος. Από τη μία χιλιάδες ι.χ. οχήματα παρκάρονται ανεξέλεγκτα με αποτέλεσμα να “πλημμυρίζει” το λιμάνι και ο Δήμος της Ραφήνας. Επιπλέον όλο αυτό το ρεύμα κυκλοφορίας οχημάτων, δημιουργεί σοβαάρα κυκλοφοριακά προβλήματα στην ευρύτερη περιοχή, που ήδη είναι επιβαρυμένη λόγω των παραθεριστών από τις διάφορες περιοχές της Αθήνας.
Η κίνηση στο λιμάνι της Ραφήνας έχει διογκωθεί τόσο πολύ τα τελευταία χρόνια που από τους ντόπιους χαρακτηρίζεται “Οδύσσεια” η όποια προσπάθεια μετακίνησης. Υπολογίζεται πως το καλοκαίρι κάθε μία ώρα καταπλέουν πλοία της γραμμής.
Το λιμάνι του Λαυρίου από την άλλη πλευρά της νότιας Αττικής ενώ έχει υποδομές, δεν αξιοποιουνται επαρκώς λόγω της μεγάλης απόστασης από την Αθήνα. Το Λαύριο θα μπορούσε να λειτουργεί συμπληρωματικά στα ακτοπλοϊκά δρομολόγια του Πειραιά και να αναπτυχθεί προς όφελος της πόλης.
Ο σχεδιασμός του Προααστιακού
Από το περασμένο καλοκαίρι ο επικεφαλής της ΕΡΓΟΣΕ, Χρήστος Βίνης, έχει παρουσιάσει ένα φιλόδοξο σχέδιο σύνδεσης λιμένων με το εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο. Σε αυτό συμπεριλαμβάνονται και οι συνδέσεις με τα δύο μεγάλα λιμάνια της Ανατολικής Αττικής.
Η γραμμή Κορωπί-Λαύριο περιλαμβάνει γραμμή μήκους 31 χιλιομέτρων, η οποία θα ξεκινά από το Κορωπί και θα καταλήγει στο λιμάνι του Λαυρίου διασχίζοντας το Μαρκόπουλο και ακολουθώντας την ιστορική χάραξη του τρένου της Λαυρεωτικής παρακάμπτοντας τον αρχαιολογικό χώρο του Θορικού.
Προβλέπονται δύο σταθμοί στο Μαρκόπουλο και το Λαύριο και επτά στάσεις στα Καλύβια, τον Κουβαρά, την Κερατέα, την Αμφιτρήτη, το Περιγυάλι, το Θορικό και το Λαυριο. Ο χρόνος, στον οποίο υπολογίζεται ότι θα καλύπτεται το τμήμα της επέκτασης είναι 28 λεπτά, ενώ συνολικά ο χρόνος διαδρομής Αθήνα-Λαύριο εκτιμάται σε 55 λεπτά.
Η επέκταση προς Ραφήνα συζητείται εδώ και χρόνια. Η σκέψη είναι να φτάσει μέχρι το Λιμάνι της Ραφήνας ως επέκταση από το Αεροδρόμιο και η απόσταση είναι περίπου 7χλμ. Θα εξυπηρετεί το Πικέρμι και τη Ραφήνα και υπόσχεται να λύσει το πρόβλημα του λιμανιού. Η απόσταση Ραφήνα-Αθήνα θα καλύπτεται σε περίπου 45 λεπτά.
Η χρηματοδότηση των δύο μεγάλων έργων θα μπορούσε να καλυφθεί είτε μέσω του ΕΣΠΑ 2021-2027 και το πρόγραμμα υποδομές μεταφορών είτε από το CEF II, τον ευρωπαϊκό μηχανισμό που χρηματοδοτεί σιδηροδρομικά έργα. Τα έργα όπως έχει εξαγγελθεί θα υλοποιηθούν μέσω της μεθόδου του ανταγωνιστικού διαλόγου.
Ο υπουργός Υποδομών, Κώστας Καραμανλής έχει πει πως ήρθε η ώρα των σιδηροδρομικών έργων προετοιμάζοντας το έδαφος. Αυτό που μένει είναι να “μπουν στην πρίζα” προκειμένου να δρομολογηθεί η υλοποίηση και κατόπιν η λειτουργία τους μέχρι τα τέλη της τρέχουσας δεκαετίας.